Όλα όσα πρέπει να ξέρεις για το αλεύρι ολικής άλεσης

Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ’ αλεύρι.

Όποιος βαριέται να ζυμώσει δέκα μέρες κοσκινίζει.

Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται.

Φάγαμε ψωμί κι αλάτι.

Ο καλός ο μύλος όλα τ’ αλέθει.

Αυτές είναι ένα μικρό δείγμα από τις πολλές παροιμίες που έχουν «κεντηθεί» γύρω από το αλεύρι και το ψωμί. Από αρχαιοτάτους χρόνους το αλεύρι είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής σε όλες τις κουζίνες των σπιτιών. Πολυχρηστικό, οικονομικό, και εύκολα διαχειρίσιμο υλικό μετατρέπει και τον πιο μαγειρικά αδαή άνθρωπο σε σεφ. 

Πως ακριβώς, όμως, δημιουργείται το αλεύρι;

Πολύ απλά. Αλέθοντας έναν καρπό, παράγεται το αλεύρι. Αν και το 95% των αλεύρων που χρησιμοποιούνται σήμερα προέρχονται από σιτάρι, σχεδόν όλοι οι καρποί μπορούν να το παράξουν. Για παράδειγμα,  εξαιρετικά υγιεινό αλεύρι παίρνουμε από τη βρώμη και το κριθάρι, ενώ για τους πιο ιδιαίτερους γευστικούς κάλυκες υπάρχει το αλεύρι από χαρούπι, φαγόπυρο και όσπρια. 

Τώρα, αναφορικά με τον χαρακτηρισμό, ολικής άλεσης, καλό είναι  να τονίσουμε πως ο εν λόγω χαρακτηρισμός δεν έχει κάποια συσχέτιση με τον καρπό που χρησιμοποιείται αλλά με την μέθοδο παρασκευής. Δηλαδή, απ’ όλους τους παραπάνω καρπούς μπορούμε να πάρουμε αλεύρι ολικής άλεσης αρκεί ο καρπός του φυτού να αλέθεται ολόκληρος, δίχως να αφαιρείται ο φλοιός, ή αλλιώς το πίτουρο. 

Και γιατί πρέπει να προτιμάμε προϊόντα με αλεύρι ολικής άλεσης;

Τι επιπλέον εμπεριέχει ο φλοιός των δημητριακών; Το αλεύρι ολικής αλέσεως είναι πιο υγιεινό καθώς το πίτουρο (φλοιός) αυτών  είναι «εμποτισμένος» με βιταμίνες, αλλά κυρίως με φυτικές ίνες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την καλή λειτουργία του οργανισμού. Συγκεκριμένα, οι φυτικές ίνες προλαμβάνουν την εμφάνιση πολλών μορφών καρκίνων, συντελούν στην καλή λειτουργία της καρδιάς και βελτιώνουν την υγεία του γαστρεντερικού συστήματος. Επιπλέον, στον σπόρο που αλέθεται υπάρχουν ικανοποιητικές ποσότητες σιδήρου, ασβεστίου, βιταμινών του συμπλέγματος Β, μαγνησίου και άλλων. 

Δηλαδή, τα προϊόντα ολικής αλέσεως μπορούν να ωφελήσουν κάποιον που υποφέρει από δυσκοιλιότητα;

Ακριβώς, καθώς λόγω των φυτικών ινών η λειτουργία του εντέρου ενεργοποιείται πιο εύκολα. Προσθέστε προϊόντα ολικής άλεσης στο πρωινό σας με παράλληλη κατανάλωση υγρών για να ξεκινήσει η μέρα σας αρμονικά. 

Τρώγοντας αλεύρι ολικής άλεσης θα με βοηθήσει να χάσω κιλά πιο εύκολα; Έχει μήπως λιγότερες θερμίδες από τα αντίστοιχα επεξεργασμένα;

Όχι. Το αλεύρι ολικής άλεσης έχει σχεδόν τις ίδιες θερμίδες με τα «λευκά» άλευρα. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός πως λόγω των φυτικών ινών μας χορταίνουν για περισσότερη ώρα και δεν έχουμε ανάγκη να τσιμπολογήσουμε «περιττές θερμίδες». 

Πως θα καταλάβω αν ένα προϊόν είναι ολικής άλεσης;

Θα πρέπει να διαβάσετε την διατροφική ετικέτα του προϊόντος. Εκεί αναγράφεται αν τα άλευρα που εμπεριέχει είναι ολικής ή όχι. Ένας πιο εύκολος τρόπος είναι από το χρώμα – όταν είναι πιο σκούρο συνήθως περιέχει άλευρα ολικής αλέσεως. Αλλά και πάλι δεν είναι απόλυτο, αρκεί να σκεφτούμε ότι δεν είναι όλα τα σκούρα ψωμιά ολικής αλέσεως. 

Τέλος, να εντάξω τα προϊόντα ολικής άλεσης στην διατροφή μου; 

Ναι! Μην το σκέφτεσαι, μόνο κέρδος θα έχεις. Ζυμαρικά, ψωμιά, δημητριακά και γενικότερα πλήθος αρτοπαρασκευασμάτων στο εμπόριο αποτελούνται από αλεύρι ολικής. Έλεγξε τις ετικέτες και κάνε την καλύτερη επιλογή για την υγεία σου. Σου βάζω μερικά προϊόντα φτιαγμένα με μεράκι, αλεύρι ολικής και κρητική παράδοση για να πάρεις ιδέες.