Όλα όσα πρέπει να ξέρεις για το αλεύρι ολικής άλεσης

Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ’ αλεύρι.

Όποιος βαριέται να ζυμώσει δέκα μέρες κοσκινίζει.

Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται.

Φάγαμε ψωμί κι αλάτι.

Ο καλός ο μύλος όλα τ’ αλέθει.

Αυτές είναι ένα μικρό δείγμα από τις πολλές παροιμίες που έχουν «κεντηθεί» γύρω από το αλεύρι και το ψωμί. Από αρχαιοτάτους χρόνους το αλεύρι είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής σε όλες τις κουζίνες των σπιτιών. Πολυχρηστικό, οικονομικό, και εύκολα διαχειρίσιμο υλικό μετατρέπει και τον πιο μαγειρικά αδαή άνθρωπο σε σεφ. 

Πως ακριβώς, όμως, δημιουργείται το αλεύρι;

Πολύ απλά. Αλέθοντας έναν καρπό, παράγεται το αλεύρι. Αν και το 95% των αλεύρων που χρησιμοποιούνται σήμερα προέρχονται από σιτάρι, σχεδόν όλοι οι καρποί μπορούν να το παράξουν. Για παράδειγμα,  εξαιρετικά υγιεινό αλεύρι παίρνουμε από τη βρώμη και το κριθάρι, ενώ για τους πιο ιδιαίτερους γευστικούς κάλυκες υπάρχει το αλεύρι από χαρούπι, φαγόπυρο και όσπρια. 

Τώρα, αναφορικά με τον χαρακτηρισμό, ολικής άλεσης, καλό είναι να τονίσουμε πως ο εν λόγω χαρακτηρισμός δεν έχει κάποια συσχέτιση με τον καρπό που χρησιμοποιείται αλλά με την μέθοδο παρασκευής. Δηλαδή, απ’ όλους τους παραπάνω καρπούς μπορούμε να πάρουμε αλεύρι ολικής άλεσης αρκεί ο καρπός του φυτού να αλέθεται ολόκληρος, δίχως να αφαιρείται ο φλοιός, ή αλλιώς το πίτουρο. 

Και γιατί πρέπει να προτιμάμε προϊόντα με αλεύρι ολικής άλεσης;

Τι επιπλέον περιέχει ο φλοιός των δημητριακών; Το αλεύρι ολικής άλεσης είναι πιο υγιεινό, καθώς το πίτουρο (φλοιός) τους είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες και βιταμίνες, που είναι απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Οι φυτικές ίνες συμβάλλουν στη γαστρεντερική υγεία και έχουν συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων χρόνιων παθήσεων, ενώ παράλληλα υποστηρίζουν και την καλή λειτουργία της καρδιάς. Επιπλέον, στον σπόρο που αλέθεται υπάρχουν σημαντικές ποσότητες σιδήρου, ασβεστίου, βιταμινών του συμπλέγματος Β, μαγνησίου και άλλων θρεπτικών συστατικών.

Δηλαδή, τα προϊόντα ολικής άλεσης μπορούν να ωφελήσουν κάποιον που αντιμετωπίζει δυσκοιλιότητα;

Πράγματι, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες, συμβάλλουν στη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου και μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα. Προσθέστε προϊόντα ολικής άλεσης στο πρωινό σας με επαρκή πρόσληψη υγρών, ώστε η μέρα σας να ξεκινά ισορροπημένα.

Τρώγοντας αλεύρι ολικής άλεσης θα με βοηθήσει να χάσω κιλά πιο εύκολα; Έχει μήπως λιγότερες θερμίδες από τα αντίστοιχα επεξεργασμένα;

Όχι. Το αλεύρι ολικής άλεσης έχει σχεδόν τις ίδιες θερμίδες με τα «λευκά» άλευρα. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός πως λόγω των φυτικών ινών μας χορταίνουν για περισσότερη ώρα και δεν έχουμε ανάγκη να τσιμπολογήσουμε «περιττές θερμίδες». 

Πως θα καταλάβω αν ένα προϊόν είναι ολικής άλεσης;

Θα πρέπει να διαβάσετε την διατροφική ετικέτα του προϊόντος. Εκεί αναγράφεται αν τα άλευρα που εμπεριέχει είναι ολικής ή όχι. Ένας πιο εύκολος τρόπος είναι από το χρώμα – όταν είναι πιο σκούρο συνήθως περιέχει άλευρα ολικής αλέσεως. Αλλά και πάλι δεν είναι απόλυτο, αρκεί να σκεφτούμε ότι δεν είναι όλα τα σκούρα ψωμιά ολικής αλέσεως. 

Τέλος, να εντάξω τα προϊόντα ολικής άλεσης στην διατροφή μου; 

Ναι! Μην το σκέφτεσαι, μόνο κέρδος θα έχεις. Ζυμαρικά, ψωμιά, δημητριακά και γενικότερα πλήθος αρτοπαρασκευασμάτων στο εμπόριο αποτελούνται από αλεύρι ολικής. Έλεγξε τις ετικέτες και κάνε την καλύτερη επιλογή για την υγεία σου. Σου βάζω μερικά προϊόντα φτιαγμένα με μεράκι, αλεύρι ολικής και κρητική παράδοση για να πάρεις ιδέες.